Het compenseren van de afwikkeling van de voet

Bij de behandeling van verschillende voet- en/ of enkelklachten kan een schoenadvies worden meegegeven waarin gesproken wordt over schoenen met een ingebouwde afwikkeling. Waarom kunnen dit soort schoenen helpen de klachten te verminderen? En hoe zien zulke schoenen er eigenlijk uit?

Klachten tijdens de afwikkeling

Schoenen met een ingebouwde afwikkeling worden geadviseerd om een verstoorde natuurlijke afwikkelfunctie van voet te compenseren, ofwel omdat de voet zelf niet meer kan afwikkelen ofwel omdat het uitvoeren van de afwikkelfunctie pijnklachten geeft. Dit is natuurlijk nogal abstract en vraagt om toelichting.

Om te kunnen lopen worden er veel gewrichten in de voet gebruikt. Zo wordt tijdens het lopen bij elke stap het enkelgewricht gebogen. Maar als de functie van het enkelgewricht beperkt is, dan kan de enkel niet voldoende buigen om tijdens het lopen de voet normaal af te wikkelen. Deze beperking in het gewricht leidt tot een afwijkend looppatroon, hierdoor kunnen pijnklachten ontstaan zowel in de voet als in onderbeen, knie, bovenbeen, heup en rug.

Het afwikkelen van de voet geeft hoge trekkrachten op verschillende pezen rondom de enkel en onder de voet. Met name de achillespees en de peesplaat onder de voet kunnen pijnklachten geven die tijdens het lopen (en afwikkelen) ontstaan.

Standfase

In de zogenoemde standfase, het moment dat de voet volledig in contact staat met de grond tijdens het lopen, probeert de voet zich aan te passen aan de structuren van de ondergrond. Op zoek naar stabiliteit vinden er vele kleine bewegingen plaats tussen de bot- en peesstructuren van de middenvoet. Als er afwijkingen zijn aan deze bot- en peesstructuren, zoals artrose of peesafwijkingen, dan kunnen deze normale bewegingen in de enkel en voet pijnklachten gaan geven.

Afzetfase

In de zogenoemde afzetfase, het moment dat de hiel los komt van de grond en de tenen omhoog buigen tijdens het lopen komt er veel druk op de bal van de voet en op de teengewrichten. De peesplaat spant zich tijdens de afwikkeling op en vervult een cruciale rol in het functioneren van de voet vanaf de hiel tot aan de tenen. Als er afwijkingen zijn in één van de drie onderdelen van deze bewegingsketen, de pezen, de gewrichten of de banden, dan kunnen er pijnklachten ontstaan die invaliderend werken (mank lopen).

Afwikkelcompensatie

De eenvoudigste manier om de werking van een afwikkelcompensatie uit te leggen is door de afwikkeling na te bootsen met behulp van een pen. Als voorbeeld wordt een hardloopschoen, een geklede herenschoen en een damespump gebruikt. Bij een normale afwikkeling van de schoen is zichtbaar dat de schoenzool zich buigt over de gehele lengte, maar met name onder de bal van de voet bij de afzet. Een pen wordt gelegd onder de bal van de voet. De pen functioneert nu als een wig waarover “de schoen overheen wip-wapt”. Hoe dikker de pen hoe meer ‘wip-wap-effect’ er ontstaat. Dit wipwappen is de afwikkelfunctie van de schoen. Met de pen eronder is zichtbaar dat de neuspartij van alle schoenen nu hoger staat ten opzichte van de grond, er ontstaat afwikkelruimte. Als je gaat lopen en de hiel komt omhoog is zichtbaar dat de schoenzool zich niet meer hoeft te buigen (niet meer hoeft af te wikkelen) terwijl de hiel van de grond af is.

Het compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voet
Het compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voet
Het compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voet
Het compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voet
Het compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voetHet compenseren van de afwikkeling van de voet

Type afwikkelcompensatie

Er zijn diverse typen afwikkelcompensatie. Dikker en dunner, maar ook schuin en recht, of meer naar achteren en meer naar voren. Het effect op de voet is bij elke verandering van het afwikkelrecept anders, maar je kunt er fantastische dingen mee doen! De meest voorkomende typen afwikkeling zijn die van de vloeiende rol en die van de voorvoetafwikkeling.

Bij een vloeiende rol wordt de gehele voet geholpen in de afwikkeling dus de hiel en de middenvoet en de voorvoet, doordat de schoenzool in zijn geheel van achter naar voor een bolronde vorm heeft. Met zo’n vloeiende rol worden belastende bewegingen in de enkel en in de middenvoet en voorvoet ontlast. Daarnaast vermindert een vloeiende rol-afwikkeling ook de inwerkende krachten op de achterkant en onderkant van de hiel, niet alleen omdat de hiel met een vloeiende rol een korter contact moment heeft met de grond, maar ook omdat de peesplaat en de achillespees minder werk te verzetten heeft. Een vloeiende afwikkeling is met name geschikt voor klachten van artrose in de enkel en middenvoet maar ook bij hielpijn onderzijde en achterzijde en/ of achillespeesklachten.

Bij een voorvoet afwikkeling met het afwikkelpunt (in het voorbeeld de pen) net achter de koppen van de middenvoetsbeentjes neemt de druk en trekkracht af onder de voorvoet. Meestal heeft alleen de voorzijde van de schoen die ronde afwikkelvorm. Met een voorvoetafwikkeling worden ook pijnlijke bewegingen in de teengewrichten beperkt. De hoogte van de hak is aangepast op de vaak wat dikkere zool onder de voorvoet. Dit type aanpassing heeft weinig of geen afwikkelcompensatie in de enkel. Een voorvoetafwikkeling is met name geschikt om pijnlijke voorvoeten te ontlasten. Voorvoetklachten zoals tenen die uit de kom kunnen, stijve grote teen (hallux limitus), scheve grote teen (hallux valgus) en slechte vetkussens.

Valkuil

Een afwikkelcompensatie wordt vaak beschreven als “hielheffing met hoge teensprong”. Dit betekent dat er dus enigszins een hak onder de schoen mag zijn, vaak tot maximaal 2,5cm. En dat de teenpartij, de neus van de schoen, de grond niet raakt. Op het oog lijkt dit een afwikkelcompensatie. Echter kan het gewicht van het lichaam en de kracht die gegeven wordt bij de afzet de zool vervormen. Een goede afwikkelcompensatie heeft een stijve en moeilijk (tot niet) buigzame loopzool.

Tot slot

Schoenen met een extra goede afwikkelvoorziening kunnen diverse voetklachten in achter-, midden- en/of voorvoet verlichten. Een afwikkelcompensatie ontlast de bewegingen in gewrichten, verminderd spanning op banden en spieren in voet tijdens het lopen, maar het immobiliseert de voet niet.

Over de auteur

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Lisette de Graauw . Zij is (register) podoloog, MSU-echografist en aangesloten bij Podozorg Nederland. Deze groep gelijkgestemde podologen willen samen maar één ding: de allerbeste zijn in hun vak. Dat kan alleen bereikt worden als we blijven leren en ontdekken. Daarom delen zij hun kennis middels deze publicaties.

Onze patiënten aan het woord

Lees alle ervaringen

arrow_circle_left
  • format_quote

    Ervaring van Erik

    “Mijn zooltjes zitten perfect en ondersteunen feitelijk je hele lichaam”

  • format_quote

    Ervaring van Sija

    “Na een week steunzolen dragen had ik al minder pijn. Nu gaat het super goed en kan ik weer kilometers lopen zonder pijn.”

  • format_quote

    Ervaring van Maaike

    “Ben net teruggekomen van 4 dagen Disneyland Parijs, waar ik erg veel heb gelopen. Tot mijn verbazing heb ik geen last van rugpijn gehad.”

  • format_quote

    Ervaring van Adrie

    “Nadat ik de zolen ben gaan dragen zijn de klachten volledig verdwenen en heb ook geen medicijnen meer nodig.”

  • format_quote

    Ervaring van Karin

    “Zes weken geleden ben ik geholpen door Podozorg. Na 2 jaar pijn is hier uiteindelijk een juiste diagnose gesteld en ik ben nu bijna pijnvrij!”

arrow_circle_right
Veelgestelde vragen omtrent podologie

Veelgestelde vragen

Bekijk alle vragen

  • Wordt mijn behandeling vergoed?

    Klik op de onderstaande knop en controleer of uw behandeling wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. Mocht de polis van uw zorgverzekeraar er niet tussen staan, dan kan het zijn dat de vergoeding hiervan niet bij ons bekend is of er geen dekking is. Raadpleeg in dat geval uw polisvoorwaarden.

    Controleer uw verzekering

  • Komen voetklachten veel voor?

    Maar liefst 70% van de Nederlandse bevolking krijgt in zijn of haar leven last van voetklachten. Van deze klachten bevindt 60% zich in de voorvoet. Wilt u meer weten over een specifieke voetklacht? Maak dan gebruik van onze klachtenwijzer.

    Naar klachtenwijzer

  • Hoe werkt een podotherapeutisch onderzoek?

    Een voetenonderzoek bij een (register) podoloog of podotherapeut kan de exacte oorzaak van vele klachten aan het licht brengen. De podoloog is een deskundige op het gebied van voetklachten, maar kijkt ook verder naar de algehele lichaamshouding. En in die houding, waaruit ook nek en schouderklachten kunnen ontstaan, ziet men vaak de oorzaak ontstaan in de stand van de voeten. Wilt u meer weten over het podotherapeutisch onderzoek? Klik dan op onderstaande knop.

    Naar podotherapeutisch onderzoek

  • Hoe vind ik een praktijk bij mij in de buurt?

    Met meer dan honderd Podozorg praktijken zit er altijd een Podozorg podoloog bij u in de buurt! Met onze praktijkzoeker vindt u gemakkelijk de dichtstbijzijnde praktijk op basis van uw plaatsnaam of postcode.

    Naar praktijkzoeker